Nie wszyscy wiedzą, że osoba jadąca jako pasażer samochodu lub motocykla uczestniczącego w wypadku, ma prawo do dochodzenia zadośćuczynienia i odszkodowania z polisy OC sprawcy, nawet wtedy, gdy wypadek spowoduje osoba dla niego bliska (np. małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo). Co więcej, sprawca wypadku z reguły nie odczuje konsekwencji finansowych zdarzenia. Odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela, u którego pojazd ma wykupioną polisę OC nie zależy bowiem ani od wielkości szkody ani od pokrewieństwa miedzy sprawcą wypadku a poszkodowanym.

Odszkodowanie dla pasażera pojazdu, gdy sprawca wypadku jest dla niego osobą bliską

Sprawca wypadku jest dla ciebie osobą bliską? Masz prawo domagać się odszkodowania z polisty OC pojazdu

Wielokrotnie spotykaliśmy z sytuacjami, gdy członkowie rodziny bali się dochodzić roszczeń, jeżeli sprawcami wypadków uznawano osoby im bliskie. Chodziło zarówno o kwestie natury finansowej, jak i o odpowiedzialność karną kierowcy. Poszkodowani nie chcieli, by tata, mama czy brat ponieśli takie konsekwencje wypadku. Nieświadomie popełniali błąd.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za wypłatę odszkodowania dla pasażera

Przede wszystkim należy wskazać, że zgodnie art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia OC może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. To ubezpieczyciel, a nie sam sprawca ponosi finansowe konsekwencje wypadku. Sprawca wypadku może ponieść finansowe konsekwencje tylko w nielicznych sytuacjach. Ubezpieczyciel lub UFG może bowiem zwrócić się do sprawcy szkody o zwrot równowartości wypłaconych świadczeń (roszczenie regresowe) w przypadku, gdy sprawca:

• wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym charakterze,
• wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym (z wyjątkiem stanu wyższej konieczności - ratowanie życia ludzkiego, mienia albo pościg za przestępcą);
• nie posiadał w chwili wypadku ważnego ubezpieczenia OC.

Jeśli żadna z powyższych sytuacji nie zaistnieje, to jedyną konsekwencją dla sprawy jest wzrost składek na ubezpieczenie OC, o ile oczywiście wcześnie posiadał zniżki za bezszkodową jazdę.

Konsekwencje karne dla kierowcy za wypadek, w którym ucierpieli najbliżsi członkowie rodziny

Jeżeli chodzi o odpowiedzialność karną kierowcy, to w przypadku gdy poszkodowany dozna obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia na okres powyżej 7 dni, w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez osobę najbliższą, wówczas sam decyduje, czy chce aby sprawca wypadku został oskarżony o popełnienie przestępstwa. Jeśli nie złoży wniosku o ściganie sprawcy, wówczas postępowanie karne zostanie umorzone, a sprawca wypadku nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W takiej sytuacji, wciąż można jednak domagać się odszkodowania dla pasażera wypadku na drodze cywilnej.

Konsekwencje natury karnej sprawca może ponieść w sytuacji, gdy:

• poszkodowanymi, na okres powyżej 7 dni, są - poza osobami najbliższymi – również osoby obce,
• skutkiem wypadku jest śmierć osoby bliskiej albo ciężki uszczerbek na zdrowiu takiej osoby.

W takich sytuacjach, sprawca poniesie konsekwencje niezależnie od stosunku pokrewieństwa łączącego go z osobą poszkodowaną. Na to sam poszkodowany nie ma jednak żadnego wpływu.

Roszczenia odszkodowawcze poszkodowanego pasażera

Pasażer poszkodowany w wypadku samochodowym może ubiegać się o wypłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, odszkodowania za poniesione koszty, a czasem także o rentę. Tak jak już wcześniej wspomniano, świadczenia te otrzyma od ubezpieczyciela, a nie od sprawcy. Nawet jeśli byłby podstawy do zastosowania regresu, to ubezpieczyciel i tak musi wypłacić poszkodowanemu świadczenia, a dopiero później może rościć o ich zwrot do sprawcy.

Również w przypadku wypadku śmiertelnego, rodzina może występować o zadośćuczynienie po śmierci osoby bliskiej, gdy wypadek został spowodowany przez innego bliskiego. Zdarzało się nam reprezentować rodziny w sprawach o zadośćuczynienie po śmierci syna, gdy sprawcą wypadku był drugi syn, czy też o zadośćuczynienie po śmierci rodzica w wyniku wypadku spowodowanego przez drugiego z rodziców.

Pasażer może się przyczynić do powstania szkody. W takiej sytuacji należne mu świadczenia będą proporcjonalnie zmniejszone (art. 362 k. c.). W przypadku pasażerów najczęstszym przykładem zdarzenia powodującego przyjęcie przyczynienia jest jazda bez pasów oraz jazda z pijanym kierowcą, z którym wcześniej samemu piło się alkohol (bardzo duże przyczynienie, na granicy z wyłączną winą).

Proces dochodzenia odszkodowania dla poszkodowanego pasażera

Proces dochodzenia roszczeń z ubezpieczenia OC rozpoczyna się od zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi pojazdu. Ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody, a w sprawach bardziej skomplikowanych w ciągu 90 dni. Często jednak nie kończy to sprawy. Pomimo tego, że odpowiedzialność zakładów ubezpieczeń za naprawę szkód wynika z odpowiednich przepisów, bardzo często zdarzają się sytuacje, w których ubezpieczyciele zniżają wypłacane pasażerom odszkodowania lub też odmawiają wypłaty, pomimo oczywistych przesłanek. W takich sytuacjach warto kierować sprawy na drogę postępowania sądowego.

Ze szczegółowymi informacjami na temat dochodzenia roszczeń odszkodowawczych za wypadek dla pasażera pojazdu można zapoznać się w innym naszym artykule, dostępnym pod tym linkiem - Odszkodowanie dla pasażera wypadku z polisy OC pojazdu